شخصیّتشناسی کاووس در شاهنامه

نویسندگان: ثبت نشده

چکیده مقاله:

شخصیّتشناسی کاووس در شاهنامه* مجتبی گلی آیسک1 عضو هیأت علمی سازمان سماء- دانشجوی دکتری ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد مشهد چکیده زندگی کاووس کیانی در شاهنامه با داستانهایی چون داستان زادهشدن رستم، جنگ مازندران و هفتخوان رستم، داستان رستم و سهراب، و داستان سیاووش گرهخورده؛ و در میان دههزاربیت به صورت پررنگ و کمرنگ ترسیم شدهاست. جستجوی دقیق در این ابیات موجب میشود که خصوصیّات و بازتابهای شخصیّتیکاووس بخوبی نمایانشود. مسلّماً با دستهبندی و ارزیابیاین ویژگیها، آسانتر میتوان به لایههای درونی شخصیّت وی نفوذ کرد. آنچه کاووس را با سایر پادشاهان شاهنامه متفاوت ساخته، جلوههای متضاد شخصیّتی ویاست: از سویی اهوراییصفت، دارای فرّۀ ایزدی، و اهل کاوش و نیایش، و از دیگر سو اهریمنیخو، خودکامه، جنگطلب و کمخرد است. برخی از صفتهای نسبت داده شده به کاووس تنها صفت وی نیست و اغلب شاهان شاهنامه این ویژگیها را دارند در حالی که برخی از صفات، مخصوص کاووسشاه است. اشارۀ مختصر به هر دو دستۀ صفات برای روشنتر شدن ابعاد شخصیّتی کاووس در شاهنامه ضروریاست و این صفات را میتوان به دو دستۀ عام و خاص تقسیمکرد. به علاوه برخی از این صفات مثبت و اهورایی و برخی منفی و اهریمنی است. از اینرو نیز میتوان صفات کاووس را با کمی اغماض، به دو دستۀ مثبت و منفی تقسیمکرد. در این پژوهش، ابتدا صفات مثبت شخصیّت کاووس، سپس صفات منفی وی مورد ارزیابی قرار میگیرد. در پایان، در جدولی جداگانه به عام و خاص بودن این صفات مثبت و منفی اشاره میشود. واژگان کلیدی: کاووس، شاهنامۀ فردوسی، شخصیّتشناسی، فرّۀ ایزدی، دیو. * تاریخ دریافت مقاله: 10/06/1390 تاریخ پذیرش نهایی: 25/02/1391 1- نشانی پست الکترونیکی نویسنده: [email protected]

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

ثبت نام

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روانشناسی شخصیت کاووس در شاهنامه

یکی از راه‌های ژرفا بخشیدن به داستان و تقویت تأثیر آن بر مخاطب، پردازش درست و قوّتمند شخصیت است. فردوسی سخن‌سرایی داستان‌شناس است که در عصر برون‌گرایی و کلّی‌نگری شاعران خراسان، خود و خواننده را با جزئیّات روحی قهرمانانش همراه و درگیر می‌سازد این پژوهش به تحلیل روانشناسانة شخصیت کاووس در شاهنامه می‌پردازد. فردوسی با استفاده از هر دو شیوة مستقیم و غیرمستقیم؛ یعنی با بهره‌گرفتن از توصیف، گفت‌وگو، اظ...

متن کامل

روانشناسی شخصیت کاووس در شاهنامه

یکی از راه های ژرفا بخشیدن به داستان و تقویت تأثیر آن بر مخاطب، پردازش درست و قوّتمند شخصیت است. فردوسی سخن سرایی داستان شناس است که در عصر برون گرایی و کلّی نگری شاعران خراسان، خود و خواننده را با جزئیّات روحی قهرمانانش همراه و درگیر می سازد این پژوهش به تحلیل روانشناسانة شخصیت کاووس در شاهنامه می پردازد. فردوسی با استفاده از هر دو شیوة مستقیم و غیرمستقیم؛ یعنی با بهره گرفتن از توصیف، گفت وگو، اظ...

متن کامل

بررسی روند تطوّر شخصیّت کاووس از روزگار باستان تا شاهنامه

کاووس یکی از نامدارترین پادشاهان ایرانی است که در میان پادشاهان شاهنامه ، بیشترین و طولانی ترین حضور را در حماسه ملّی ایران دارد. بسیاری از داستان‎ها و نبردهای مشهور شاهنامه در زمان پادشاهی و یا پس از پادشاهی و در زمان حیات او رخ می دهد؛ داستان‎هایی چون داستان رستم وسهراب، سیاوش و نبردهایی چون جنگ مازندران، هاماوران‎ و نبرد بزرگ کیخسرو با افراسیاب ازجمله مهم ترین این داستان‎ها و نبردهاست. هم چنی...

متن کامل

بررسی شخصیت کاووس براساس برخی کردارهای او از دوران باستان تا شاهنامه

از بیشتر شخصیت‌هایی که در شاهنامه حضور دارند، می‌توان در متن‌های دوران باستان نشان یافت. داستان‌های مربوط به این شخصیت‌ها، ریشه در روایت‌های بسیار کهنی دارد که با گذر از پست و بلند تاریخ فرهنگی این دیار به دوران نوتر رسیده است. کاووس از جملة چنین شخصیت‌هایی است. این پادشاه در میان پادشاهان حماسة ملی، بیشترین و طولانی‌ترین حضور را در شاهنامه دارد. هم‌چنین از او و کارهایش در اوستا، متن‌های پهلوی ...

متن کامل

بررسی شخصیت کاووس براساس برخی کردارهای او از دوران باستان تا شاهنامه

از بیشتر شخصیت هایی که در شاهنامه حضور دارند، می توان در متن های دوران باستان نشان یافت. داستان های مربوط به این شخصیت ها، ریشه در روایت های بسیار کهنی دارد که با گذر از پست و بلند تاریخ فرهنگی این دیار به دوران نوتر رسیده است. کاووس از جملة چنین شخصیت هایی است. این پادشاه در میان پادشاهان حماسة ملی، بیشترین و طولانی ترین حضور را در شاهنامه دارد. هم چنین از او و کارهایش در اوستا، متن های پهلوی ...

متن کامل